دیپلماتی که پدر چای شد

موزه کاشف السلطنه یا همان موزه تاریخ چای ایران به عنوان تنها موزه تخصصی و تاریخی چای در کشور در آرامگاه کاشف السلطنه (بنیانگذار صنعت چای ایران) در شهر لاهیجان قرار دارد.
آقامحمدخان قاجار قوانلو، ملقب به كاشف السلطنه و مشهور به چايكار؛ فرزند اسدالله ميرزا در 1282 ق (۱۲۴۴ هجری شمسی) در شهرستان تربت حيدريه متولد شد. او پس از پايان تحصيلات مقدماتي به استخدام وزارت امور خارجه درآمد. او هنگام اقامت در هند با صنعت چاي و كشت آن كشور آشنا و هنگامي كه به ايران بازگشت، كشت چاي را در شمال آغاز و رونق داد. این دیپلمات که قبلا موقعیت و حاصلخیزی زمین‌های گیلان را بررسی کرده و لاهیجان و همچنین تنکابن را مناسب کشت این محصول دیده بود، بذرها و نهال‌های چای را به این دو شهر منتقل و به این ترتیب نخستین باغ‌های چای در سال ۱۲۷۹ شمسی در شمال کشور احداث شد. چند سال بعد اولین کارخانه چای کشور به پیشنهاد کاشف السلطنه در مجلس تصویب شد. او کتابی به عنوان «رساله دستورالعمل زراعت چای» به چاپ رساند و به صورت عملی مراحل کشت و تولید، نحوه چیدن برگ، انتخاب و درجه‌بندی و همچنین روش مالش و خشک کردن و چشیدن چای را به کارگران آموخت.با روي كار آمدن رضاخان به رياست سازمان چاي كشور رسيد. از اين به بعد كاشف السلطنه يكسره به كار چاي و چايكاري پرداخت. او مقاديري بذر چاي، ماشين آلات كشاورزي و تعدادي كارشناس متخصص از چين وارد و تحولي در صنعت چاي كشور ايجاد کرد. در 1307 ش هنگام بازگشت از هندوستان كه براي خريد بذر و ماشين‌آلات چاي به آنجا رفته بود، در اثر تصادف درگذشت. پیکر او بنا به وصيتش در تپه‌هاي چاي لاهيجان دفن شد و اكنون آرامگاهش به موزه چاي تبديل شده است.